- نقد و بررسی
- مشخصات
- نظرات کاربران
- پرسش و پاسخ
تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که اگر اکسیژن محیط اطراف به اندازه نیاز بدن شما نباشد چه باید کنید؟ این اتفاق ممکن است به دلایل متعددی از جمله نارسایی های قلبی و ریوی رخ دهد. راه حل پیشنهادی توسط پزشکان استفاده از کپسول اکسیژن یا دستگاه اکسیژن ساز است. دلایل متعددی از جمله راحتی در استفاده، حمل و نقل آسان و هزینه پایین باعث محبوبیت دستگاه اکسیژن نسبت به کپسول اکسیژن شده است که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.
اگر به دنبال خرید دستگاه اکسیژن هستید ، یا نسبت به تفاوت های آن با کپسول اکسیژن آگاه نیستید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
دستگاه اکسیژن ساز چیست؟
دستگاه اکسیژن ساز یکی از تجهیزات پزشکی اولیه و ضروری برای افراد مبتلا به بیماری های تنفسی، ریوی و قلبی است. به طور کلی این دستگاه با خالص سازی اکسیژن از هوای اطراف، اکسیژن مورد نیاز بیماران را تهیه و با کمک فشار آن را به سیستم تنفسی فرد می‌رساند.
اگر بخواهیم مفصل تر توضیح دهیم، هوای اطراف ما شامل 21% اکسیِژن، 78% نیتروژن و 1% گازهای دیگر است. از آنجایی که افراد استفاده کننده از این دستگاه به غلظت بالاتری از اکسیژن نیاز دارند، دستگاه اکسیژن ساز به کمک کمپرسور هوای اطراف را جذب می‌کند و با خالص سازی اکسیژن از نیتروژن، غلظت اکسیژن را به بالای 90 % می‌رساند. این تراکم اکسیژن در برخی از دستگاه ها به 96% نیز می‌رسد.
دستگاه اکسیژن ساز خود به تنهایی دارای اکسیژن نیست، که همین موضوع تفاوت اصلی این محصول با کپسول اکسیژن است. این دستگاه در ظرفیت های 3، 5 ، 8 و 10 لیتر در دقیقه، تولید می‌گردد.
موارد استفاده و کاربرد دستگاه اکسیژن ساز
درصد اکسیژن موجود در هوایی که تنفس می‌کنیم 21 می‌باشد، این مقدار برای بدن انسان کافی است و مقدار اکسیژن مصرفی آن را تامین می‌کند. اما برخی افراد به دلیل وجود بیماری های تنفسی به مقدار بالاتری از اکسیژن برای ادامه ی حیات نیاز دارند که در این شرایط استفاده ازدستگاه اکسیژن ساز ضروری می‌شود. دستگاه اکسیژن ساز توانایی تامین اکسیژن با خلوص بالای 90 درصد را برای این افراد فراهم می‌کند.
بیماری های نیازمند به دستگاه اکسیژن
از جمله بیماری هایی که نیازمند استفاده از دستگاه اکسیژن ساز می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
آپنه ی تنفسی: نوعی اختلال خواب است که در آن تنفس فرد برای مدت بسیار کوتاهی قطع می‌گردد.
آمفیزم: نوعی بیماری ریوی است که در آن ویژگی ارتجاعی ریه و کیسه های هوایی آن از بین می‌روند.
آسم و برونشیت
سرطان ریه
کرونا
نارسایی های قلبی و ریوی
COPD یا بیماری مزمن انسداد ریه: در این بیماری راه تنفسی به دلیل التهاب مجاری تنفسی بسته می‌شود.
کاربرد های دیگر دستگاه اکسیژن ساز
- درمان مسمومیت گازی
- ضدعفونی کردن ریه از میکروب های بی هوازی
- بهبود هیپوکسمی ( کاهش فشار اکسیژن در سرخ رگ ها )
- رفع حملات ناشی از ارتفاع زدگی و دریازدگی
انواع دستگاه اکسیژن ساز
انواع دستگاه اکسیژن ساز را می‌توان به دو نوع دستگاه اکسیژن ساز خانگی یا ثابت و دستگاه اکسیژن ساز پرتابل یا متحرک تقسیم کرد، این دو مدل در وزن، ظرفیت، نوع مکانیزم و تکنولوژی به کار رفته با یکدگیر متفاوت هستند که در ادامه بیشتر به آنها می‌پردازیم، تا با کارکرد هر یک آشنا شوید و بتوانید خرید هوشمندانه ای داشته باشید.
دستگاه اکسیژن ساز ثابت
این دستگاه ها عموما حجم بزرگتری دارند و برای استفاده ی خانگی مناسب می‌باشند، 4 چرخ کوچک قرار گرفته بر زیر دستگاه اکسیژن ساز خانگی به حمل و نقل آسان آنه کمک می‌کند. این دستگاه عموما در ظرفیت های 5 ،3 و 10 لیتر ساخته می‌شوند. از آنجایی که این دستگاه برای داخل منزل مناسب می‌باشد با اتصال به برق شهری 220 ولت کار می‌کند. برای استفاده آسان تر از دستگاه اکسیژن ساز خانگی می‌توانید ازسوند نازال اکسیژن با طول بیشتر استفاده کنید. تکنولوژی به کار رفته در این دستگاه ها از نوع PSA یا Pressure swing adsorption است که یک روش تولید در محل مصرف است. در این فرایند هیچ گونه فعل و انفعال شیمیایی رخ نمی‌دهد. این دستگاه ها به دو صورت پالسی و مداوم و بدون توقف کار می‌کنند. نوع پالسی به گونه ای است که خالص سازی اکسیژن در بازه ی زمانی خاص انجام می‌گیرد و ذخیره می‌گردد.
دستگاه اکسیژن ساز پرتابل
دستگاه اکسیژن ساز پرتابل مناسب افرادی است که نیازمند استفاده از آن در بیرون از منزل هستند زیرا سبک و قابل حمل است و به وسیله باطری کار می‌کند. حال که دستگاه توسط باطری کار می‌کند نیاز به بهینه سازی انرژی به خصوص برای افرادی که برای ادامه ی حیات نیاز مداوم به اکسیژن دارند ضروری می‌شود. به همین علت نحوه ی عملکرد این دستگاه اکسیژن ساز با نوع ثابت آن کمی متفاوت است و از تکنولوژی OCD یا Oxygen conserving device بهره می‌برد. این تکنولوژی به گونه ای است که تنها در زمان دم، تامین سازی اکسیژن را انجام می‌دهد و در هنگام بازدم متوقف می‌شود. همین عمل به ظاهر ساده تاثیر بسزایی در افزایش طول مدت کارکرد دستگاه بدون نیاز به شارژ دوباره دارد. باطری دستگاه اکسیژن ساز توسط فندکی ماشین و برق شهری قابل شارژ است.
یک نکته بسیار مهم در مورد استفاده از دستگاه اکسیژن ساز پرتابل، همراه داشتن باطری یدک است. اگر برای مدت زمانی طولانی خارج از منزل هستید از همراه داشتن باطری یدک اطمینان داشته باشید.
مزایای استفاده از دستگاه اکسیژن ساز
دستگاه اکسیژن ساز پرتابل جا به جایی راحتی دارد و فرد با استفاده از این دستگاه میتواند به راحتی به امور روزمره ی خود نیز بپردازد.
از آنجایی که دستگاه اکسیژن ساز مانند کپسول اکسیژن نیاز به پر کردن ندارد، بسیار کم هزینه و مقرون به صرفه است.
استفاده از این دستگاه بسیار ساده است و نیاز به تخصص و دانشی خاص ندارد.
سر و صدای کمی دارد.
دستگاه اکسیژن بهتر است یا کپسول اکسیژن
برای اطلاع از این موضوع که دستگاه اکسیژن ساز بهتر است یا کپسول اکسیژن لازم است ابتدا از ویژگی ها و مزایای هر یک مطلع شوید تا بتوانید با توجه به نیاز خود یا بیمار انتخابی کارآمد داشته باشید.
استفاده ی آسان از دستگاه اکسیژن ساز، مزیت بزرگ این دستگاه
دستگاه اکسیژن ساز خانگی و پرتابل نیازی به پر کردن ندارد و کافی است شما یکبار آن را خریداری کنید. وزن بالای کپسول اکسیژن و پر کردن آن علاوه بر هزینه های سرسام آور مشکلات دیگری نیز به همراه دارد که افراد را به خرید اکسیژن ساز سوق می‌دهد.
قدرت خروج هوا در کپسول اکسیژن بیشتر است
قدرت خروج هوا برای دستگاه اکسیژن ساز بین 0.5 تا 1.5 بار متغیر است. این مقدار برای دستگاه های 5 لیتری 0.5 بار و برای دستگاه های 8 و 10 لیتری 1.1 تا 1.5 بار می‌باشد.. اما قدرت خروجی هوا برای کپسول اکسیژن به 2 تا 3 بار نیز می‌رسد. بسیاری از افراد اعلام کرده‌اند که متوجه هوای خروجی از دستگاه اکسیژن ساز نمی‌شوند، همین موضوع استفاده از این دستگاه را برای برخی بیماری های حاد تنفسی نامناسب می‌کند.
مکانیزم عملکرد اکسیژن ساز
دستگاه اکسیژن ساز ابتدا هوای محیط اطراف را به وسیله کمپرسور به داخل دستگاه می‌کشد.
هوای کشیده شده قبل از ورود به دستگاه توسط دو فیلتر پلی اورتان و هپا که در دستگاه تصفیه هوا نیز کاربرد دارد پاکسازی می‌گردد. پاکسازی هوا قبل از ورود به آن به افزایش طول عمر دستگاه کمک شایانی می‌کند، علاوه بر این می‌توانیم مطمئن باشیم که هوای تمیز، خالص سازی می‌شود.
فیلتر پلی اورتان لازم است هر چند وقت یکبار با آب گرم شستشو داده شود.
فیلتر هپا بستگی به عملکرد دستگاه نیاز به تعویض دارد. در هنگام خرید دستگاه اکسیژن ساز می‌توانید از زمان تعویض فیلتر هپا اطلاع یابید.
هوای کشیده شده به داخل اکسیژن ساز پس از عبور از فیلتر های تصفیه کننده هوا به وسیله کمپرسور فشرده می‌شوند و به سمت سیلندرهای زئولیت هدایت می‌شوند.
دو سیلندر زئولیت به روشی که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد، نیتروژن را جذب و اکسیژن خالص شده را عبور می‌دهند. هوای ورودی به دستگاه پس از پر شدن سیلندر اول به سیلندر بعدی هدایت می‌شود. سیلندر اول نیز زمانی که از نیتروژن اشباع شود، نیتروژن را به کمک دریچه 4 جهته از دستگاه خارج می‌کند.
اکسیژن خالص شده توسط دریچه یک طرفه به سمت محفظه ذخیره اکسیژن هدایت می‌گردد.
فشار اکسیژن در این محفظه توسط رگلاتورهای تنظیم فشار تنظیم می‌گردد.
حال اکسیژن به سمت فلومتر هدایت می‌گردد تا جریان خروج آن توسط کاربر مشخص گردد.
پس از عبور اکسیژن از لیوان مرطوب کننده و فیلتر آنتی باکتریال به سمت سوند نازال اکسیژن هدایت می‌گردد.
در نهایت توسط فرد تنفس می‌گردد.
برای اطلاع از عملکرد دستگاه اکسیژن ساز می‌توانید از پالس اکسیمتر استفاده کنید تا سطح اکسیژن خون فرد را پس از استفاده از دستگاه اندازه گیرید. این مقدار باید بین 94 تا 98 درصد باشد.
اجزا تشکیل دهنده دستگاه اکسیژن ساز
فیلترها
همانطور که گفتیم وظیفه ی اصلی این فیلتر ها افزایش طول عمر دستگاه و حفظ سلامت اکسیژن خروجی و قابل تنفس برای بیمار است. هر دستگاه شامل 3 فیلتر است.
فیلتر ورودی: این فیلتر وظیفه جذب گرد و غبار و آلودگی های وجود در هوا را دارد.
فیلتر هپا: فیلتر هپا هر گونه آلاینده و آلودگی را از هوا پاک می‌کند.
فیلتر خروجی: فیلتر سوم یا فیلتر خروجی هوا آنتی باکتریال است.
شستشوی به موقع فیلترها یا تعویض آنها به خصوص در شهرهای آلوده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به افزایش طول عمر دستگاه کمک شایانی می‌کند.
کمپرسور هوا
کمپرسور قرار گرفته در دستگاه اکسیژن ساز وظیفه ی مکش هوا به داخل دستگاه را به عهده دارد، این کمپرسور ها عموما خشک یاOil free هستند. صدای دستگاه به دلیل وجود کمپرسور است که لازم است به روش های مختلفی کنترل گردد. یکی از این روش ها جاگذاری فنر زیر دستگاه می‌باشد. روش دیگر قرار گیری کمپرسور در داخل یک اتاقک عایق است، این روش خیلی مرسوم نیست زیرا باعث خراب شدن زود هنگام دستگاه می‌گردد.
دریچه متحرک
دریچه متحرک یا شیر برقی وظیفه ی انتقال هوا به سمت سیلندرها از یک جهت، خروج نیتروژن از جهتی دیگر را بر عهده دارد. به دلیل سوئیچ شدن مسیر در جهت های مختلف، به دریچه متحرک یا 4 جهته معروف است.
سیلندرهای زئولیت
این دستگاه ها عموما دارای دو سیلندر گرانول زئولیت هستند. وظیفه اصلی این سیلندرها تخلیص اکسیژن است. زئولیت در اصل یک ماده معدنی از آلومینوسیلیکات است که به روش نوسانات جذبی سطحی است، به این صورت که نیتروژن را جذب کرده و اکسیژن را از تخلخل های خود عبور می‌دهد. پس از اینکه سیلندر اول از نیتروژن اشباع شود هوای ورودی به سیلندر بعدی هدایت می‌شود. حال سیلندر اول نیتروژن جذب شده را به بیرون می‌فرستد و دوباره برای فرایند تخلیص اکسیژن آماده می‌شود.
مخزن اکسیژن
مخزن اکسیژن جایی است که فشار اکسیژن های جمع شده را به حد مناسب برای دستگاه تنفسی بیمار می‌رساند. فشار این مخزن توسط رگراتوری که بر آن قرار گرفته طبق تجویز پزشک و به صورت دستی تنظیم می‌گردد.
فلومتر
فلومتر وظیفه کنترل حجم اکسیژن خروجی را بر عهده دارد. حجم این هوا بر طبق لیتر بر دقیقه محاسبه می‌گردد و تنظیم فلومتر به کمک یک درجه ی دورانی یا دیجیتالی انجام می‌گیرد. میزان هوای خروجی نیز طبق تجویز پزشک صورت می‌گیرد.
نکته مهم در مورد فلومتر: توجه داشته باشید که درجه فلومتر قرار گرفته بر دستگاه اکسیژن ساز را به هیچ عنوان بالاتر از خط قرمز مشخص شده بر آن قرار ندهید. همچنین در هنگام شروع کار دستگاه لازم است این درجه بر صفر یا حداکثر نباشد. رعایت این نکات به افزایش طول عمر دستگاه کمک می‌کند.
لیوان مرطوب کننده
اکسیژن خروجی با غلظت بالا باعث ایجاد خشکی پوست می‌گردد، به همین دلیل در این دستگاه ها یک لیوان مرطوب کننده حاوی آب قرار می‌گیرد که مانع از ایجاد این خشکی می‌شود. آب مورد استفاده در داخل این مخزن، آب مقطر می‌باشد.
نبولایزر
نبولایزر قرار گرفته در برخی از دستگاه ها برای داروهای استنشاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته که لازم است توجه داشته باشید این قابلیت مناسب اکسیژن تراپی نیست و تنها داروی استنشاقی، توسط بیمار دریافت می‌گردد.
نگهداری درست از دستگاه اکسیژن ساز
مراقبت از دستگاه های برقی به افزایش طول عمر آنها کمک می‌کند، این موضوع به خصوص برای دستگاه ها و لوازم پزشکی از اهمیت بالاتری برخوردار است، زیرا این دستگاه ها به صورت مستقیم با جان انسان ها در ارتباط هستند و خرابی و قطعی آنها بسیار زیان بار است. دستگاه اکسیژن ساز نیز از این قاعده مستثنی نیست.
- برای جلوگیری از خراب شدن دستگاه اکسیژن ساز حتما از یک محافظ کنترل نوسانات جریان برق استفاده کنید.
- در داخل محفظه لیوان مرطوب کننده، لازم است حتما از آب مقطر استفاده شود. هر 2 روز یکبار آب را به طور کامل عوض کنید و محفظه را با آب به خوبی بشووید.
- از صاف بودن اکسیژن ساز بر زمین اطمینان داشته باشید، کج شدن و افتادن آن باعث آسیب رسیدن به کمپرسور دستگاه خواهد شد.
- بهتر است زیر دستگاه موکت یا فرش ابریشمی نباشد، با اینکار می‌توانید از گرم شدن احتمالی دستگاه جلوگیری کنید.
- به هنگام استفاده نکردن از دستگاه، پریز آن را از برق بکشید.
- بهتر است اطراف دستگاه بین 30 تا 40 سانتی متر خالی باشد تا از گرم شدن و آسیب رسیدن به آن جلوگیری شود.
- دریچه های قرار گرفته بر روی اکسیژن ساز را مسدود نکنید.
- از قرار دادن دستگاه اکسیژن ساز خانگی در فضای باز خود داری نمایید.
- از گره نخوردن سوند نازال اکسیژن اطمینان داشته باشید، همچنین اگر طول سیم بلند است احتیاط کنید در هنگام راه رفتن، زیر پا له نشود.
احتیاط - هرگز در نزدیکی دستگاه اکسیژن از سیگار یا دخانیات دیگر مصرف نکنید.
- قرار دادن این دستگاه در نزدیکی شعله بسیار خطرناک است.
- بدون تجویز و راهنمایی پزشک از این دستگاه استفاده نکنید.
معرفی بهترین برند های اکسیژن ساز خانگی
از برندهای معتبر و معروف دستگاه اکسیژن ساز خانگی و پرتابل می‌توان به زنیت مد، فیلیپس و نایدک اشاره کرد. هر کدام از این برندها ویژگی های خاص و منحصری دارند که با مطالعه ی بیشتر می‌توانید به آن دست یابید و انتخاب هوشمندانه ای داشته باشید.
E.G.T یکی از برندهای دیگر است که از استاندارد و کیفیت قابل قبولی برخوردار است و میتواند بین گزینه های خرید شما قرار گیرد.
ویژگی های دیگر
برخی از دستگاه ها دارای قابلیت های خاصی از جمله تایمر، هشدار افزایش دما، کاهش فشار، کاهش قدرت و کاهش خلوص می‌باشند. وجود این ویژگی ها برای برخی افراد بسیار حائز اهمیت است که لازم است به هنگام خرید دستگاه اکسیژن به آن توجه داشته باشید.
گارانتی و خدمات پس از فروش
وجود گارانتی و خدمات پس از فروش در انواع لوازم برقی به خصوص تجهیزات پزشکی مانند دستگاه اکسیژن ساز، دستگاه فشار خون، فشارسنج، دستگاه بخور و … از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. علاوه بر اطمینانی که این موضوع از کیفیت و اصالت کالا به شما می‌دهد، در هنگام بروز هر گونه مشکل می‌توانید از رفع خرابی کالا اطمینان داشته باشید.
نوع دستگاه
همانطور که گفتیم این دستگاه ها به دو نوع ثابت و پرتابل تقسیم می‌شود که لازم است هر کس با توجه به نیاز خود مدل مورد نظر را انتخاب کند.
سر و صدا
ایجاد سر و صدا از دستگاه به دلیل وجود کمپرسور است، به همین دلیل بسیاری از شرکت های سازنده چاره ای برای رفع این سر و صداها کرده‌اند، به گونه ای که کمپرسور را در داخل اتاقک عایق یا بر فنر قرار می‌دهند. استفاده از محفظه عایق باعث خراب شدن زود هنگام دستگاه می‌شود در صورتی که فنر آسیبی به آن نمی‌رساند. اگر می‌دانید که صدای مستمر میتواند برای شما آزار دهنده باشد، به هنگام خرید حتما به این موضوع توجه کنید.
برند دستگاه
دستگاه اکسیژن یکی از لوازم پزشکی است که به صورت مستقیم با جان انسان ارتباط دارد، به همین منظور خرید از برندی معتبر که استانداردهای لازم برای این نوع دستگاه در آن رعایت شده است بسیار حائز اهمیت است. به هنگام خرید اکسیژن ساز از استاندارد بودن دستگاه اطمینان حاصل کنید و ویژگی ها و نحوه ی استفاده از آن را به درستی مطالعه کنید تا از ایجاد آسیب احتمالی جلوگیری شود.
قیمت دستگاه اکسیژن ساز
قیمت دستگاه اکسیژن ساز خانگی و پرتابل طیف بسیار گسترده ای را در بر می‌گیرد، این محصول را می‌توانید در بازه ی قیمتی 5 تا 80 تومان خریداری نمایید. اما توجه داشته باشید که قیمت دستگاه اکسیژن نشانی از کیفیت آن نیست، بلکه اعتبار برند سازنده از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است. پس لازم است حتما قبل از خرید دستگاه اکسیژن ساز خانگی و پرتابل از استاندارد و سالم بودن کالای خریداری شده اطمینان داشته باشید.
